علیرضا لبش/شست تخصصی «داستان و واقعیت» در سومین روز جشنواره تولیدات استانی حوزه هنری صبح امروز با سخنرانی محمدکاظم مزینانی در سالن پلاتوی مجموعه فرهنگی انتظار کرمانشاه برگزار شد.
مزینانی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه تصور وی از واقعیت در داستان، حقیقتی است ناب، که به خودی خود دارای قصه و داستان است، گفت: در داستان باید نگاه وجود داشته باشد. نگاه به این معنی که وقتی یک واقعیت تاریخی را می خوانیم باید آنقدر با آن زندگی کنیم تا بتوانیم به نگاه تازه ای در آن برسیم.هر چه نگاه متفاوت تر باشد، داستان متفاوت تر و خلاقانه تر شکل می گیرد.
وی ادامه داد: وقتی می‌خواهیم از یک واقعیت تاریخی در داستان بهره ببریم، باید تا اندازه‌ای با آن مأنوس شویم که نگاه ما به آن واقعه تاریخی موید نکته تازه‌ای باشد. نویسنده در واقع باید با تاریخ زندگی کند و در کنار آن با استعاره و تخیل حادثه تاریخی را برای حضور در داستان فتح کند.
نویسنده رمان «شاه بی‌شین» افزود: نگاه در داستان امری است که شخصیت نویسنده و داستان را شکل می‌دهد و هرچه متفاوت‌تر باشد، داستان نیز خلاقانه‌تر خواهد بود. این نگاه است که داستان را در نهایت جادو می‌کند و از یک واقعیت خشک تاریخی، واقعیتی� ناب می‌سازد.
وی ادامه داد: داستان برای من چیزی جز زبان نیست. واقعیت ناب را باید از منشور زبان عبور داد و با پرداخت داستانی در نهایت داستان را جذاب و خواندنی کرد. زبان ما نیز فارسی است که آکنده است از مَجاز و تخیل که تا آن را نشناسیم، نمی‌توانیم به خلق اثری خلاقانه نائل شویم. این زبان ظرفیت‌های کشف نشده داستانی بالایی دارد و پرداخت داستانی صحیح با آن بدون شک می‌تواند جذابیت قابل توجهی داشته باشد.
مزینانی افزود: زبان امروز ما در داستان‌نویسی به زبان ژورنالیستی و دارای کژتابی نزدیک شده که تخیل را بر نمی تابد؛ زبانی است که در رسانه ها و تلویزیون رواج دارد و برای خلق داستان بسیار مخرب است. باید برای تالیف داستان به سمت کشف زبان خاص داستان‌نویسی برویم، باید ریتم‌ها و ضرباهنگ‌های داستانی را به خوبی کشف کنیم و این به معنی توجه بیشتر ما به پژوهش و مطالعه در حوزه داستان است.زبانی که امروزه نسل جوان با آن درگیر است، مانع داستان نویسی است و با آن نمی توان به کشف و شهود پرداخت.
وی اشاره کرد: در نوشتن شاه بی شین متوجه شدم تا زبان مناسب سوژه را پیدا نکنم، هر چقدر هم خوش ذوقی و تخیل به کار برم ، سوژه و داستان از بین می رود. زاویه دوم شخص در نگارش شاه بی شین به این دلیل انتخاب شد که فاصله نزدیکی با سوژه داشته باشم،� سوژه را لمس کنم و با آن دیالوگ برقرار کنم و این ترفندی است برای داخل کردن موضوعات تکراری و نخ نما شده در حوزه داستان.
این نویسنده در پایان گفت: واقعیت داستانی، بازتولید یک حادثه بیرونی است و زبان ظرفیت و فضایی است که این واقعیت را کشف و ارائه می‌کند.